Vücudum kahve, çay, enerji içecekleri veya diğer kafeinli maddelere bağımlı mı?
Siz de kendinize bu soruyu soruyorsanız kafein bağımlılığı hakkındaki yazımı okuduktan sonra alt kısımda yer alan testi çözerek kafein bağımlılığınız hakkında bir fikir sahibi olabilir, bir sorunu çok ciddileşmeden önleyebilirsiniz.
Kafein her köşe başında kafeler, çoğu otomatta satılan enerji içecekleri ve gazlı içecekler ile günlük yaşamın önemli bir parçası olmasına rağmen, yine de bağımlılık yapabilir ve tehlikeli olabilir. Kafein bağımlılığı, refahınızı veya üretkenliğinizi etkilemeye başladığında bir sorun haline gelir.
Sabah deyince aklınıza ne geliyor? Büyük olasılıkla, güne hazırlanmak, kendinize kahvaltı hazırlamak ve tabii ki sabah kahvenizi doldurmak. Birçok insan için bir sabah kahvesi, yeni bir güne başladığını belirten ve onlara yeni güne başlamak için enerji veren rahatlatıcı bir ritüeldir.
Kafeinin en çok bilinen kaynakları kahve, çay, enerji içecekleri ve çikolatadır. Kahve, kafeinin ana kaynağıdır, ardından gazlı alkolsüz içecekler ve çaylar gelir. Kafein ve ilgili bileşiklerin içecek ve besin kaynakları olan kahve, çay ve kakao içmenin ve çikolata yemenin sağlık açısından faydaları vardır. Ilımlılık, kafein yoksunluğundan rahatsızlık duymadan sağlık yararlarını elde etmenin etkili bir yoludur.
Aşırı tüketim (günde 400 mg'dan fazla kafein) ve başta baş ağrısı olmak üzere yoksunluk belirtileri, tüm yaş grupları için kafein bağımlılığının göstergeleridir. Kaç kişinin kafein bağımlılığına sahip olduğunu tam olarak belirlemek zor olsa da, araştırmalar kafein kullanan kişilerin dörtte birinden fazlasının Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı (DSM-5) Madde Bağımlılığı listesinde listelenen kriterleri karşıladığını gösteriyor.
Kafein bağımlılığının temel özelliği, kafein kullanımı kesildiğinde yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkmasıdır. Bu, diğer psikoaktif ilaçların geri çekilme etkilerine kıyasla oldukça küçük ve zamanla sınırlı bir rahatsızlıktır. Aşırı kafein tüketimiyle ilişkili semptomlar olacaktır ve bunlar mutlaka bağımlılığı göstermez. Süre ne kadar uzun olursa ve ne kadar çok kafein tüketilirse, kesildiğinde yoksunluk baş ağrısının şiddeti o kadar fazla olacaktır.
Çok fazla kafein kullanmanın belirtileri şunlardır:
Kaygı ve sinirlilik
Huzursuz ve hareketsiz duramama
Özellikle parmaklarda titreme ve seğirmeler
Uyuyamamak
Yüksek enerji
Hızlı konuşma, dinlememe, araya girme
Mide bozukluğu
Kafein kullanmayı bıraktığınızda yoksunluk belirtileri şunları içerir:
Baş ağrısı
Yorgunluk
Depresyon hali
Düşük enerji
Kafein kaynağı(çay, kahve, enerji içecekleri) için istek
Kafein kaynağı ile ilgili rüyalar
Bazı bozukluklar kafein kullanımı ile tetiklenir. Bu tür bozuklukların örnekleri arasında kafein kaynaklı anksiyete bozukluğu ve kafein kaynaklı uyku bozukluğu yer alır.
Kafeinin uyarıcı etkileri bazen diğer bozukluklara benzeyen ve bu nedenle kolayca karıştırılabilen fiziksel semptomlara ve davranışlara neden olabilir. Bu nedenle, herhangi bir durum için değerlendiriliyorsanız, doktorunuza veya ruh sağlığı uzmanınıza ne kadar kafein tükettiğinizi bildirmeniz önemlidir. Örneğin, kafein zehirlenmesi, panik atak gibi anksiyete bozuklukları ile kolaylıkla karıştırılabilen semptomlar üretir. Çok fazla kafein, endişe duygularını yoğunlaştırarak, düşüncelerin hızlanmasına neden olarak, kalp atış hızını artırarak ve rahatlamayı ve kaliteli uykuyu önleyerek bu bozuklukların semptomlarını daha da kötüleştirebilir.
Kafein ile aşırı uyarılmış kişiler de dikkat eksikliği bozuklukları ile uyumlu semptomlar gösterebilirler . Tersine, kafein yoksunluğu, duygudurum bozuklukları ile benzer semptomları paylaşır.
Kafein Bağımlısı Olabileceğinizi Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız?
Aldığınız miktarı değerlendirin. Tipik bir günde ne kadar kafein tükettiğinizi hesaplayın. Gurme espresso, latte ve cappuccino nun tipik olarak normal damlama veya hazır kahve, soda ve diğer yaygın kafein içeren yiyecek ve içeceklerden daha fazla kafein içerdiğini unutmayın. Bu nedenle, normal alımınızı belirlerken bu dikkate alınmalıdır.
Nasıl hissettiğinize dikkat edin. Kafein tükettikten sonra yaşadığınız yan etkileri not edin. Ayrıca, normal alımınızı azaltırsanız veya kafeini tamamen atlarsanız, hissettiğiniz olumsuz etkileri de not edin. Kullanımından nasıl etkilendiğinize dair daha eksiksiz bir resim için hem zihinsel hem de fiziksel etkilere dikkat edin.
Kafeinin hayatınızın tüm alanlarını nasıl etkilediğini düşünün. Kafein alışkanlığınızı ve bir bütün olarak hayatınızı nasıl etkilediğini düşünün. Örneğin sabah kahvenizi almazsanız ilişkileriniz zarar görür mü ? Kafein alımınız iş kaygınıza katkıda bulunabilir mi?
Kafein bağımlılığı zamanla sınırlı ve en düşük tedavi düzeyi olan eğitimle kolayca çözülme eğilimindedir. Tedavi planları, kafeinin etkileri hakkında terapi ve eğitimin yanı sıra, kafein kullanımınızı sınırlayan ve uygun uyku alışkanlıklarını sürdüren sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerine kendinizi alıştırmayı içerir.
İstatistikler
Kahvaltı saatlerinde tüketilen kafein oranı: %65.
Kahve içenlerin %68'i ilk kahvelerini uyandıktan sonraki 1 saat içinde içiyor.
Enerji içeceklerindeki artışa rağmen her yıl tüketilen kafeinin %70'i kahve şeklindedir.
10 lise öğrencisinden 9'u içtikleri kahve miktarından dolayı uyumakta zorlandıklarını söylüyor.
Dünyadaki insanların %90'ı günde en az bir öğün veya kafein içeren içecek tüketiyor.
2010 yılında Time tarafından yapılan ankete katılan çocukların %75'i düzenli olarak kafein içtiklerini belirtmiştir.
Çocukken kafeinli ürünler içmek yetişkinlerde obezite riskini %60 oranında artırır.
Düzenli olarak kafein tüketenlerin yaklaşık %75'i buna bağımlıdır.
18-24 yaş arası çalışan bireylerin %40'ı kahve tüketmeden konsantre olmakta zorlandıklarını belirtiyor.
Starbucks, en yüksek kafein içeriğine sahip kahve sağlar: sıvı birim başına 20.6 mg.
Resimler: Penny aka Pennika
Kommentare